29/10/2021 | Amsterdam

Amazon.nl heeft in samenwerking met het Oude Ambachten & Speelgoed Museum onderzocht welk kinderspeelgoed de afgelopen zestig jaar het meest geliefd was bij Nederlanders. Er is heel veel leuk speelgoed waar kinderen mee spelen, maar slechts enkele items zijn echt onvergetelijk. Welke zijn dat? Hoe groot was de impact van dat legendarische speelgoed waar we zo graag herinneringen aan ophalen? Hoe hebben de Rubiks Cube, de Slinky of Mastermind het ervan afgebracht tegenover Lego en Barbie? Welke invloed had de opkomst van videospelletjes op het klassieke speelgoed? In oktober 2021 deed onderzoeksinstituut IPSOS in opdracht van Amazon.nl onderzoek onder ruim 1.200 Nederlandse ouders en kinderen, waarbij werd gevraagd naar de herinneringen aan hun favoriete speelgoed van vroeger¹. Vandaag presenteert Amazon de resultaten van het onderzoek en de top 100 speelgoed van nu geselecteerd door team Amazon.nl, die waarschijnlijk de toekomst van de 2020-ties gaan bepalen. Ga voor meer informatie naar www.amazon.nl/toyhistory .

Het onderzoek geeft een aantal verrassende inzichten over de relatie die Nederlanders hebben met hun favoriete speelgoed. 

Herinneringen aan het meest geliefde speelgoed worden niet op jonge leeftijd gemaakt: De meerderheid van de Nederlandse kinderen (78%) ontdekte hun favoriete speelgoed tussen de leeftijd van 5-12 jaar. De impact van het speelgoed dat kinderen vanaf hun geboorte en tot hun vierde jaar krijgen - bijvoorbeeld knuffels als de allereerste teddybeer of knuffeldoekje - is klein. Slechts 10% van de Nederlandse volwassenen beschouwt speelgoed uit die tijd als hun favoriet. 

Creativiteit is het belangrijkst : Kinderen hielden van hun favoriete speelgoed omdat het nieuwe creatieve (42,3%) en fantasierijke (33%) werelden voor hen openden. Gemiddeld vonden maar weinig kinderen (14,8%) speelgoed leuk omdat hun vriendjes het ook hadden. Deze motivatie is in de laatste jaren toegenomen. 20% van de Nederlandse kinderen die na het jaar 2010 zijn geboren, willen speelgoed hebben omdat hun vriendjes het bezitten. 

Videospelletjes brengen kinderen samen: Hoewel Nederlanders zich vooral herinneren dat ze met hun favoriete speelgoed speelden als ze alleen waren (66%), vindt één derde het belangrijk dat ze samen kunnen spelen met het speelgoed. Zes van de tien kinderen die na het jaar 2010 zijn geboren, geven aan dat hun favoriete videogames, Fortnite en Minecraft, hen hebben geholpen om met andere kinderen te spelen. 

Het meest geliefde speelgoed wordt tientallen jaren bewaard: De meerderheid van de Nederlandse volwassenen (60%) bezit vandaag de dag nog steeds hun meest geliefde speelgoed. Lego is het speelgoed dat het meest bewaard wordt door Nederlanders die in de afgelopen 50 jaar geboren zijn. Hoe ouder we worden hoe groter de kans dat we het speelgoed hebben weggegeven. 90% van de kinderen die in de afgelopen 20 jaar geboren zijn, hebben hun favoriete speelgoed nog steeds in hun bezit, tegenover 21,4% van de kinderen die in de jaren 60 geboren zijn. 

Onvervulde wensen worden niet snel vergeten: Een kwart van de Nederlandse volwassenen en kinderen (25%) herinnert zich nog een grote wens die nooit in vervulling is gegaan. Of het nu ging om de Playstation, de Nintendo, een dure Barbie-set of een Baby Born-pop, de helft van deze mensen zou dit specifieke speelgoed nog steeds willen kopen, als het speelgoed nog zou bestaan. 

Lego, Barbie, Monopoly, Playmobil en Baby Born vormen de vaste kern 

De plaatsen 1 tot en met 5 op de lijst van het meest geliefde speelgoed, waaraan de Nederlandse kinderen en volwassenen dierbare herinneringen hebben, wordt ingenomen door de grote speelgoedmerken. Lego, dat op dit moment het internationale speelgoed marktsegment aanvoert vóór Hasbro (Monopoly) en Mattel (Barbie), kwam in elk decennium sinds de jaren '60 tot op heden, uit het onderzoek naar boven als het meest geliefde speelgoed. Barbie stond decennia lang op de tweede plek van favoriet speelgoed tot 2010. Na 2010 heeft Barbie haar plaats moeten afstaan aan Minecraft, het videospel dat in 2011 werd geïntroduceerd en dat een grote impact heeft gemaakt op kinderen in de afgelopen jaren. Minecraft is het bestverkochte videospel aller tijden. Tot mei 2020 heeft Minecraft meer dan 200 miljoen exemplaren verkocht voor de diverse platforms. Monopoly en Playmobil staan op plaats 3 en 4. Dit is geen verrassing want dit speelgoed behoort tot het bestverkochte speelgoed van Nederland. Sinds de introductie in de jaren ‘70 heeft Playmobil een stempel gedrukt op de speelgoedwereld en staat sindsdien in de top 5. Monopoly was het favoriete spel van kinderen die geboren zijn in de jaren ‘60 tot en met ‘80, daarna heeft Monopoly aan populariteit verloren, maar door de verschillende licenties staat Monopoly in de jaren ‘90 en de jaren 2010 nog steeds de top 10. Baby Born, geïntroduceerd begin jaren '90 door de Duitse poppenfabrikant Zapf, was de eerste pop die kon plassen. De introductie was net op tijd voor de feestdagen van 1991. Honderdduizenden kleine kindjes in Nederland konden, door aan de arm van de pop te trekken, hun baby in de luier of potje laten plassen. Vandaag de dag kan de nieuwe Baby Born Soft Touch ook pap eten, poepen en zelfs een traantje wegpinken. 

Op de vijfde tot de tiende plaats domineert speelgoed uit de jaren '70 en ‘90 

Terwijl de plaatsen 1 tot en met 5 worden ingenomen door de grote internationale speelgoedmerken, staan op de plaatsen 5 tot en met 10 het onafhankelijke, iconische speelgoed uit de jaren '70 en '90. Rolschaatsen (nummer 6) bestaan al meer dan 200 jaar, maar beleefden in de jaren ’70 een grote comeback en liet de Nederlandse kinderen kennismaken met een nieuw soort fun-sport. In plaats van metalen wielen, kwamen er rolschaatsen met plastic wielen. Momenteel beleeft rolschaatsen een opleving met vintage ontwerpen in vrolijke kleuren, die kinderen en volwassenen van alle leeftijden met veel plezier dragen. De Diddle muis (nummer 7) heeft in de jaren ‘90 een enorme populariteit verkregen bij kinderen en zelfs volwassenen. Het Diddle-tijdperk begon in 1991 met een set van 13 postkaarten die verkocht werden via de kantoorboekhandel. De eerste oplage was in een oogwenk verkocht en fans vroegen om meer. Wenskaarten, schrijfblokken, knuffeldieren, mokken, bedlinnen en zelfs een eigen tijdschrift volgden. Diddle werd op het hoogtepunt in 26 landen wereldwijd verkocht. Ministeck (nummer 8) werd al uitgevonden in de jaren ‘50, maar het zijn de kinderen uit de jaren ‘70 die de beste herinneringen hebben aan de kleine gekleurde mozaïekstukjes “pixel puzzels”. Ministeck is nog steeds verkrijgbaar op Amazon.nl met klassieke en nieuwe speelgoedsets. De plaatsen 9 en 10 behoren toe aan twee echte Nederlandse iconen: Flippo's (nummer 9) en Knikkers (nummer 10). Flippo's, de kleine schijfjes met tekenfilmfiguurtjes die in zakken chips te vinden waren, werden tussen 1995 en 1997 een enorme trend en beleefden vier jaar later een verrassende comeback met de eerste Pokémon Flippo's. Hoewel knikkeren al meer dan 500 jaar oud is, creëerde een glasblazer in 1840 voor het eerst de knikkers die we tegenwoordig kennen. Knikkers kenden hun hoogtepunt op de Nederlandse schoolpleinen in de jaren '90. Het is misschien de eenvoud van het spel en de hard bevochten strijd om de mooiste knikkers, die ervoor gezorgd heeft dat Knikkers de 9de plek innemen op de lijst van het meest geliefde speelgoed van de afgelopen 60 jaar. 

Plaatsen 11-15: Het is de klassiekers tegen de toekomst; Minecraft vs. Electro Spel. 

Toplijsten eindigen vaak na de 10e plaats, maar in dit geval zou het echt jammer zijn om niet te laten zien welk ander speelgoed Nederlanders als hun meest geliefde speelgoed aller tijden beschouwen. Nummer 11 tot en met 15 laat een interessante ontwikkeling zien. Zo laten in deze laatste top 5, Minecraft, Mario Kart en Fortnite zien welke invloed en impact videospellen de afgelopen dertig jaar op kinderen hebben gehad. Hoe volwassenen en kinderen tegenwoordig spelen wordt voor een groot deel gevormd door videospellen. De plaatsen 13 en 15 worden ingenomen door twee internationale klassiekers, "Mens erger je niet" en "Electro Spel", spellen waarmee Nederlandse kinderen al decennialang spelen.

^{1 - Een lijst van 138 iconische speelgoed items uit de periode 1960-2010 - samengesteld via het onderzoek van Amazon.nl en het Oude Ambachten & Speelgoed Museum - vormde de selectie voor de deelnemers aan het onderzoek.}